Przedawnienie a wkład mieszkaniowy

Przedawnienie a wkład mieszkaniowy w spółdzielczym lokatorskim prawie do lokalu.

Problem związany z przedawnieniem wkładu mieszkaniowego (wkład mieszkaniowy) szczególnie dotyczy sytuacji, gdy po śmierci właściciela mieszkania do dziedziczenia dochodzą następcy prawni właściciela.
Z chwilą śmierci uprawnionego z tytułu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, prawo to wygasa. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych przewiduje możliwość ustanowienia wskazanego prawa na rzecz osób bliskich zmarłego uprawnionego, jednakże gdy nie skorzystają z odpowiednich procedur prawo to wygasa.

W przypadku wygaśnięcia tego prawa pozostaje kwestia rozliczeń pomiędzy spadkobiercami a spółdzielnią mieszkaniową.

Kiedy powstaje roszczenie o wypłatę wkładu mieszkaniowego?

Inaczej mówiąc kiedy spadkobiercy mogą skutecznie domagać się od spółdzielni zapłaty. Zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych warunkiem przedmiotowej wypłaty jest opróżnienie lokalu. Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż w ciągu 3 miesięcy po wygaśnięciu tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego osoby, którym przysługiwało spółdzielcze prawo do lokalu, oraz zamieszkujące w tym lokalu osoby, które prawa swoje od nich wywodzą, są obowiązane do opróżnienia lokalu. Tym samym należy stwierdzić, iż wymagalność roszczenia o wypłatę wkładu mieszkaniowego nastąpi dopiero w momencie, gdy wszystkie osoby zamieszkujące uprzednio ze zmarłym spadkodawcą opuszczą przedmiotowy lokal. Podobnie orzekł Sąd Najwyższy w Wyroku z dnia  z dnia 29 czerwca 2010 r. Sygn. akt III CSK 295/09 oraz Sąd Apelacyjny w Warszawie w Wyroku z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie sygn. akt VI ACa 830/10.

Zmiana stanu prawnego.

Zgodnie z dzisiaj obowiązującym brzmieniem ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca spadkobiercy lub spadkobiercom  wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca spadkobiercy wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu. Z tej wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Natomiast art. 11  ust. 2 sprzed nowelizacji z dnia 14 czerwca 2007 r.  wprowadzał regulację na podstawie, której spółdzielnia zwracała, zgodnie z postanowieniami statutu, spadkobiercy lub spadkobiercom wniesiony wkład mieszkaniowy albo jego wniesioną część, zwaloryzowane według wartości rynkowej lokalu. W sytuacji gdy inny członek zawierał umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, które wygasło innej osobie, w rozliczeniu nie uwzględniało się długu obciążającego członka z tytułu przypadającej na niego części zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami. Jednakże warunkiem wypłaty wartości wkładu mieszkaniowego albo jego części było opróżnienie lokalu tak jak obecnie. Przysługujący spadkobiercy lub spadkobiercą wkład mieszkaniowy, nie mógł być wyższy od kwoty, jaką spółdzielnia jest w stanie uzyskać od członka obejmującego dany lokal w trybie przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię.

Powyższe dwa brzmienia art. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, sprzed i po nowelizacji z dnia 14 czerwca 2007 r., ustalają dwa różne sposoby wysokości wkładu mieszkaniowego. Tym samym pojawia się pytanie według jakich przepisów prawa należy ustalić wartość. Odpowiadając: według tych przepisów, które obowiązywały w dacie powstania roszczenia tj. opróżnienia lokalu.
Roszczenie o zwrot wartości rynkowej lokalu ma charakter majątkowy i zgodnie z art. 29 Prawa Spółdzielczego ulega przedawnieniu z upływem 3 lat licząc od chwili wymagalności roszczenia czyli od dnia opróżnienia lokalu.

Jeżeli potrzebujesz porady prawnej w swojej sprawie proszę o kontakt z Kancelarią.